آشنایی کامل با لاستیک خودرو
لاستیک خودرو به عنوان آخرین عضو از چرخه سیستم انتقال قدرت و تنها وسیله مرتبط با سطح زمین از درجه اهمیت بسیار بالایی در کنترل ماشین برخوردار است. شاید در گذشته خودروسازان، تایر را به عنوان یک عضو ساده از اتومبیل در نظر میگرفتند؛ اما امروزه به موضوع «تداوم و تضمین اصطحکاک با سطح جاده و بزرگراهها» که وظیفه آن برعهده لاستیک است، بیش از پیش توجه میشود.
در همین راستا از چندین سال پیش کمپانیهای تایرسازی، تحقیق و مطالعه تخصصی در باب آنها را بسیار مهم دانستهاند و تولید لاستیکهایی با تکنولوژی پیشرفته را در دستورکار خود قرار دادند. قبل از هرچیزی بهتر است تا شما را با انواع تقسیمبندی تایرها آشنا کنیم.
اجزای ساختاری لاستیک خودرو
آج لاستیک
این قسمت به عنوان رابط بین سطح جاده و لاستیک، با ترکیبی از لاستیکهای طبیعی و مصنوعی به عنوان لایه خارجی، وظیفه محافظت از بدنه لاستیک را در برابر سایش و صدمات احتمالی بر عهده دارد.
طرحهای مختلف آج برای تخلیه بهتر آب از زیر لاستیک و افزایش قابلیت لاستیک در برخورد با شرایط گوناگون سطح جاده ساخته میشود. میتوان به طرحهای «رگهای»، «عرضی»، «ترکیبی از عرضی و رگهای» و «بلوکی» اشاره کرد که هر یک مزایا و معایب خاص خود را دارند.
برای مثال طرح رگهای در لاستیکها جهت استفاده در جادههای هموار برای حرکت سریع کاربرد دارد. مقاومت بالا در برابر لغزش و صدای کم از جمله ویژگیهای این طرح است. همچنین در مورد طرح عرضی میتوان گفت لاستیک با این آج نسبت به طرح رگهای، کشش بهتری دارد، اما صدای آن زیاد است و مقاومت کمی هم در برابر لغزش دارد.
این طرح به طور کلی بیشتر مناسب خودروهایی است که در مسیرهای ناهموار تردد میکنند. طرح بلوکی آج نیز بیشتر در لاستیکهای ویژه برف کاربرد دارد، زیرا باعث کاهش لغزش در جادههای برفی میشود.
لاستیکها با دارا بودن ۲ یا چند لایه از جنس پلیاستر جهت نگه داشتن هر چه بهتر بقیه اجزای داخلی لاستیک خصوصا در سرعتهای بالا انتخاب مناسبی برای خودروهای پرسرعت هستند.
نوارهای فولادی
در لاستیکهای رادیال، نوارهای محافظ فولادی مانند حلقهای پیرامون لاستیک، بین آج و بدنه قرار میگیرند و علاوه بر ایجاد اتصال بین این دو قسمت و جذب ضربات ناشی از سطح جاده، مانعی در مقابل سوراخ شدن بدنه ایجاد میکنند. البته در لاستیکهای بایاسپلای نیز لایههای محافظی از جنس نایلون و بعضا در خودروهای سواری از جنس پلیاستر وجود دارد.
لایههای شعاعی
این بخش از لاستیک، متشکل از لایههایی از رشتههای مقاوم و مستحکم است که مجموعا قابلیت تحمل فشار داخلی لاستیک و همچنین جذب نیروهای وارده از سطح جاده را داراست. معمولا در خودروهای سواری، جنس این لایه از الیاف پلیاستر است و در خودروهای سنگین از فولاد استفاده میشود.
زاویه نصب این لایهها نسبت به محیط لاستیک در نوع رادیال بین ۸۸ تا ۹۰ درجه (زاویه α در شکل زیر) و در نوع بایاسپلای ۳۰ تا ۴۰ درجه (زاویه β و γ در شکل زیر) است. استحکام یک لاستیک معمولی با تعداد لایههای بدنه بیان میشود.
زهوار، حلقهای از سیمهای فولادی با استحکام بالاست که با لاستیک پوشانده شدهاند و جهت حفظ وضعیت لاستیک در رینگ و جلوگیری از خروج لاستیک به کار میرود.
دیوارههای کناری
پایداری جانبی لاستیک توسط این دیوارهها فراهم میشود و مشخصات لاستیک و نام سازنده آن نیز بر روی این قسمت نوشته میشود.
آستر داخلی لاستیک
این لایه لاستیکی که جایگزینی برای تیوپ در لاستیکهای بدون تیوپ است، جهت جلوگیری از نشت هوا به بیرون از لاستیک به کار میرود.
ساختار لاستیک خودرو
تایر ماشین از موادی همچون کائوچو، سیم یا نخ، انواع محافظتکننده و دوده تشکیل شده است. همچنین دارای دو نوع ساختار بایاس و رادیال است:
- لاستیکهای رادیال: در این دسته از تایرها، امتداد نخهای لایهها با خط مرکزی آن، زاویهای در حدود 90 درجه میسازد و به عبارتی در جهت شعاعی قرار میگیرد. از ویژگیهای مهم انواع رادیال میتوان به طول عمر زیاد، ترمزگیری سریع، مصرف سوخت کم و رانندگی راحت اشاره کرد. همچنین جنس نخ لایهها در تایرهای رادیال، پلی استال یا ریون است.
- لاستیکهای بایاس: لایهها در این دسته از تایرها، بهصورت ضربدری روی هم قرار میگیرند و امتداد نخهای لایه با خط مرکزی آن، زاویهای مورب میسازد. جنس نخ لایههای انواع بایاس، نایلون است و در بدنه آن (بهجز در ناحیه طوقهها) از سیم فولادی استفاده نمیشود.
انواع لاستیک خودرو
تایرها متناسب با قرارگیری در شرایط جوی متفاوت جادهها (رانندگی در جادههای گرم، خشک، برفی یا مرطوب) و همچنین در فصلهای مختلفی که از آن بهره میبرند، به پنج دسته کلی زیر تقسیم میشوند:
- لاستیک تابستانه: این نوع از تایرها، مناسب استفاده در جادههای خشک و گرم هستند. انواع تابستانه مختص مناطق معتدل برای فصل تابستان طراحی شدهاند؛ همچنین بعضی از مدلهای آن برای استفاده در جادههای خیس مناسب هستند. در واقع نوع تابستانه با هدف رسیدن به سرعت بالا در روزهای گرم تابستان به بازار ارائه شده است.
- لاستیک زمستانه (یخ شکن): این نوع تایرها برای جادههای برفی (برفهای ذوبشده که با خاک ترکیب شدهاند) مناسب هستند. شما در فصل زمستان با استفاده از انواع یخ شکن میتوانید بدون هیچ نگرانی تردد کنید.
- لاستیک چهار فصل: این نوع از تایرها بهگونهای طراحی شدهاند که در شرایط مختلف جوی و برای حالات متفاوت سطح جاده در هر چهار فصل سال قابل استفاده باشند.نقطه قوت و ضعف این نوع از لاستیکها در چهار فصله بودن آن خلاصه میشود؛ زیرا در عین حال که مناسب استفاده در کلیه فصول هستند، بهترین گزینه برای هیچ فصلی نیستند.
- لاستیک دارای عملکرد بالا: این نوع از تایرها که دارای قیمت بالایی هستند، از رشتههای نخی با کیفیت بالا در ساختار خود بهره میبرند که در نتیجه از قابلیت چنگزنی بسیار عالی در سرعت پایین، سر و صدای کم در سرعت بالا و عملکرد خوب در سر پیچها برخوردارند. هر چند در گذشته از این نوع لاستیکها، تنها در ماشینهای مدل بالا و ورزشی استفاده میشد؛ اما امروزه، شاهد استفاده از تایرهای دارای عملکرد بالا نیز در بسیاری از اتومبیلهای معمولی هستیم.
دسته بندی لاستیک ها
1- تایر چهار فصل
لاستیک چهار فصل چیست و از کدام نوع است؟
تایر چهار فصل اولین بار در سال ۱۹۷۷ هنگامی که شرکت Goodyear تایرهای مدل Tiempo را معرفی کرد، نامگذاری شد. ایده پشت این مفهوم، ارائه یک راه حل برای رفع دشواری دو بار تعویض لاستیک در سال برای فصول زمستان و تابستان بود.
لاستیکهای چهار فصل از آج ترکیبی با جنس لاستیک ساخته شدهاند و در هر شرایط آب و هوایی انعطاف خود را حفظ میکنند. آج روی این تایرها به گونهای طراحی شدهاند تا در جادههای برفی و یا عبور از آب، کشش و فرمانپذیری خودرو را در شرایط ثابت نگاه دارند تا خودرو دچار انحراف نشود.
ممکن است متوجه شده باشید که بسیاری از مدلهای تایرهای چهار فصل با مارک M + S در بازار موجود هستند. این نماد مخفف Snow (برف) و Mud (گل و لای) است که بر اساس آزمایشهای صنایع تایر ارائه شده است.
در ابتدا، این نماد به معنای تفاوت میان تایرهای دارای سیمهای مورب با آج برجسته از تایرهای دارای آج معمولی بود که بیشتر در کامیونهای سبک و تایرهای رادیال (شعاعی) اتومبیل استفاده میشد. با گذشت زمان این علامت برای لاستیکهای چهار فصل به کار رفته شد.
نام “چهار فصل” مطمئنا بیان میکند که این تایرها میتوانند در تمام طول سال استفاده شوند. این مساله تا حدی درست است یعنی تایرهای تمام فصل به طور معمول در شرایط آب و هوایی که درجه حرارت بالاتر از ۴۵ درجه فارنهایت (۷ درجه سانتیگراد) باشد بهترین کارآیی را دارند.
مزایای لاستیک چهار فصل:
- عمر بیشتر آج: تایرهای چهار فصل طوری طراحی شدهاند که دوام بیشتری نسبت به تایرهای تخصصیتر داشته باشند. به عنوان مثال، بسیاری از رانندگان عمر تایرهای چهار فصل را دو تا سه برابر بیشتر از تایرهای تابستانی میدانند.
- هزینه پایین: هنگامی که شما تایرهای تخصصی برای فصلها و یا کاربریهای خاص انتخاب میکنید، در واقع هزینه زیادی برای طراحی و تکنولوژی پیشرفته پرداخت میکنید در حالی که تایرهای چهار فصل قطعا ویژگیهای نوآورانه مشابهی دارند، اما پایه طراحی آنها به سمت کاربریهای معمولی بوده است و به طور معمول قیمتهای پایین تری دارند.
- گارانتی طولانیتر: تایرهای چهار فصل به منظور مقاومت استثنایی خود در مقابل سایش، آج دارند. به همین دلیل، بسیاری از مدلهای تایرهای چهار فصل با ضمانتهای طولانیتر از تایرهای تخصصی به بازار عرضه میشوند.
- سواری نرم و بی صدا: اغلب مدلهای تخصصی تایر برای کشش در شرایط سخت، مسیرهای خاص و یا کاربریهای خاص ساخته میشوند اما در مقابل آسودگی به هنگام رانندگی در جادههای متوسط معیار اصلی برای طراحی تایرهای چهار فصل است.
معایب لاستیک چهار فصل:
- نامناسب برای زمستانهای سخت: در هوای نسبتا سرد توام با برف، باران یا یخ، تایرهای چهار فصل، فرمانپذیری مناسبی را ارائه می دهند. با این حال، در برف و یخ سنگین، توصیه اکید می شود که لاستیکهای مخصوص برف را خریداری کنید.
- نامناسب برای تابستانهای بسیار گرم: اگر شما در آب و هوای بسیار گرم زندگی می کنید، تایرهای چهار فصل تنها سطح متوسطی از کشش را فراهم میکنند. آج و ترکیبات تشکیل دهنده آنها نرمی و انعطاف پذیری تایرهای تابستانی را برای فرمانپذیری عالی در روزهای گرم و بارانی ندارند.
بنابراین وقتی به تایرهای چهار فصل دقت کنیم متوجه میشویم که نقاط قوت آنها از طرفی نقاط ضعفشان نیز به حساب می آیند. به طور خلاصه تایرهای چهار فصل به این منظور ساخته شدهاند که «همه کاره» باشند گرچه همه کاره بودن به این معنا نیست که در شرایط خاص یا تخصصی نیز کاربرد داشته باشند.
در نتیجه، اشکالات تایرهای چهار فصل به مکان و مسیری که در آن رانندگی میکنید بستگی دارد. اگر محل کار و زندگی شما در شرایط آب و هوایی شدید است لاستیکهای چهارفصل ممکن است مناسبترین انتخاب نباشند.
نوآوری در لاستیک خودرو چهار فصل:
تکنولوژی StabilEdge
این نوآوری به منظور افزایش قابلیت فرمانپذیری و پایداری خودرو در مسیرهای خشک است. تکنولوژی StabilEdge درواقع ضربه گیرهای کوچکی است درون بلوکهای آج تا آجها را باز و مسطح نگه دارند و از این طریق حداکثر کشش و انعطافپذیری حاصل شود.
تایر مدل Cooper CS5 Grand Touring ، یک مدل بسیار محبوب چهار فصل است که با استفاده از این تکنولوژی برای افزایش کشش در هنگام پیچیدن سخت، شتاب و ترمز استفاده میشود. این لاستیک دارای درجه بالایی از سیلیکاست که از آج در برابر سایش برای مدت بیشتری محافظت میکند و در نتیجه برای شرایط مرطوب و خشک مناسب است.
تکنولوژی Dynamic Range
در لاستیک خودرو دارای تکنولوژی Dynamic Range از ترکیبات سیلیکا و همچنین از طراحی نامتقارن در آجها استفاده میشود. این امر به منظور دستیابی به چسبندگی مطلوب لاستیک به زمین در شرایط جادهای خشک، مرطوب، یخ و برف میباشد. به طور خاص، این فن آوری به منظور بالا بردن تحمل لاستیک در دماهای شدید و حفظ دوام آن در مسافتهای طولانیتر ایجاد شد.
تایر مدلFalken Sincera SN250 A/S یک گزینه هوشمندانه چهار فصل است که با استفاده از تکنولوژی Dynamic Range برای سواری نرم و پایدار در تمامی جادهها و شرایط آب و هوایی کارآیی خوبی دارد. این تایر همه کاره برای حفظ انعطافپذیری و چسبندگی در دمای شدید طراحی شده است.
2- تایر بزرگراه
تایر بزرگراه دقیقا چگونه است؟
تایرهای بزرگراه عمدتا برای جادههای آسفالت شده استفاده میشوند. آنها مختص حمل و نقل جادهای در نظر گرفته شده و معمولا در پیمودن مسافتهای طولانی با دوام هستند. این نوع تایرها برای سواری نرم و آرام و برای فرمانپذیری قابل پیش بینی در اتومبیلها، کامیونها و خودروهای شاسی بلند طراحی شدهاند.
اکثر تایرهای مناسب بزرگراه دارای بلوکهای مستقل آج و ریزشیارهای چند گانه در اطراف تایر میباشند تا به این طریق عملکرد بهینهای در جاده با شرایط آب و هوایی متوسط داشته باشند. تایرهای بزرگراه بیشتر با نماد M + S عرضه میشوند و قادر به تطبیق همه جانبه در شرایط چهار فصل هستند.
مزایای لاستیک خودرو بزرگراه:
- عمر بیشتر آج: تایرهای بزرگراهی به طور معمول با الگوهای خاص آج طراحی شدهاند که سر و صدا را کاهش می دهند و گرما را از بین می برند، که به نوبه خود سبب تضعیف سایش و عمر طولانی تر تایر می شود.
- کشش بهتر در جادههای مرطوب: اکثر مدل ها به ریزشیارهایی برروی آج (اغلب در یک الگوی موجی یا زیگزاگ) مجهز هستند که به سرعت آب را از بین کانال آجها عبور میدهد و باعث افزایش کشش در جادههای مرطوب می شود.
- مصرف سوخت بهتر: تایرهای بزرگراه برای رفت و آمد طولانی و عملکرد در جاده های آسفالت با سرعت بالا طراحی شدهاند. یکی از ویژگیهای اصلی این مدل ها ارائه یک سواری نرم و آرام با مصرف سوخت بهینه است. این تایرها به خصوص برای کامیونها و خودروهای شاسی بلند، سودمند است.
- ترمز گیری و پیچیدن بهتر: طراحی آج در تایرهای بزرگراه به گونهای است که در مقایسه با انواع دیگر تایر ترمزگیری و پیچیدن عالی را امکان پذیر میکند.
معایب لاستیک خودرو بزرگراه:
- ضعف در شرایط زمستانی: در حالی که بسیاری از مدلهای بزرگراه میتوانند در جادههای مرطوب ودر برف سبک خوب عمل کنند اما الگوهای آج آنها برای برف سنگین و یا در شرایط یخزدگی جاده طراحی نشدهاند.
- عملکرد ضعیف در خارج از جاده: با توجه به الگوهای تهاجمی کمتر آج تایر (به معنای صرفا برای جاده های آسفالته)، تایرهای بزرگراه در خاک، شن، ماسه و گل کشش مطلوبی ندارند.
نوآوری در تایرهای بزرگراه:
تکنولوژی ۳D Micro Gauge
این تکنولوژی که توسط شرکت کوپر اختراع شده است. ریز شیارهایی در سطح آج برای حفظ کشش در جادههای مرطوب به کار گرفته شده که باعث بهبود ثبات و افزایش چسبندگی تایر میشوند. همچنین در ترکیبات این نوع لاستیک از سیلیس جهت انتقال گرما استفاده شده است. ترکیبات سیلیس به علاوه برای کاهش مسافت ترمز و همچنین برای کاهش مصرف سوخت کارایی دارد.
مدل Cooper Evolution Tour با استفاده از فناوری ۳D Micro Gauge به منظور افزایش عمق آج تایر و ایجاد فرسایش یکنواخت در طول عمر لاستیک طراحی شده است. این نوع تایر همچنین از الگوی ۵ ردیفه آج و شانههای جانبی گستردهای برخودار است که برای جلوگیری از حبس آب در بین آجها و قطع تماس لاستیک با زمین موثر خواهد بود.
3- تایر مناسب برای تمام سطوح
تایرهای مناسب برای تمام سطوح چگونهاند؟
تایرهای مناسب برای تمام سطوح طراحی شدهاند تا سطح بالایی از کشش را در انواع جادهها و سطوح تامین کنند. مدلهایی که در زیرمجموعه این نوع از تایر قرار میگیرند دارای طراحی آجهای باز میباشند که برای رانندگی خارج از جاده و همچنین در خیابانهای آسفالت مناسب هستند.
مهمترین نکته که باید در مورد تایرهای تمام سطوح در ذهن داشته باشید این است که این نوع تایرها چند منظوره استفاده میشوند بنابراین، اگر فقط در جادهها و بزرگراههای آسفالت شده حرکت میکنید این تایرها گزینه خوبی به حساب نمیآیند.
تایرهای تمام سطوح برای:
- کامیونهای سبک
- وانتهای پیکاپ
- خودروهای شاسی بلند
- خودروهای چهار چرخ محرک
ایدهآل هستند.
مزایای تایرهای مناسب برای تمام سطوح:
- قابلیت کار در کل سال: به دلیل اینکه این نوع تایر برای دوام در شرایط سخت، هم در جاده و هم خارج از جاده طراحی شده اند انتظار میرود که در شرایط برف و یخ و یا در شرایط گرم و بارانی نیز کشش و چسبندگی خوبی را ارائه دهند اما در واقع لاستیکهای زمستانی و تابستانی در شرایط مخصوص خود نسبت به این نوع تایر بهتر عمل میکنند.
- دیوارههای تقویت شده: در بسیاری از مدلهای تایرهای تمام سطوح، دیوارهای تقویت شده را در طرفین خواهید دید. هدف اصلی از این کار افزایش تحمل بار در شرایط مختلف جادهای است. این مدلها برای وسایل نقلیه سنگینتر که بیشتر در خارج از جادهها استفاده میشوند بسیار خوب عمل میکنند.
- طراحی باز آجها: الگوی آجهای باز چیزی است که باعث می شود تایرهای تمام سطوح در خارج از جاده کارآمد باشند. عناصر آجدار چند منظوره با قفل شدن در یکدیگر باعث می شوند تا این تایرها بتواند در سنگ، گل و همچنین جادههای آسفالت از کشش و چسبندگی خوبی برخوردار باشند.
معایب تایرهای مناسب برای تمام سطوح:
- صدای بلند: با توجه به طراحی آج که برای رسیدن به حداکثر کشش استفاده می شود، تایرهای تمام سطوح صدای بلندتری نسبت به تایرهای ساخته شده برای جادههای آسفالت ایجاد میکنند. تایرهایهای تمام سطوح به طور معمول دارای شیارهای متقارن هستند که هوا را از طریق آنها عبور می دهند و در نتیجه سر و صدای بلندتری به خصوص در بزرگراهها و خیابانها ایجاد می کنند.
- عمر کوتاه تر آج: تایر تمام سطوح با لاستیک نرمتر ساخته شده است که می تواند برای ارائه عملکرد خوب در سطوح متنوع منطبق شود. متاسفانه، عارضه جانبی این امر، فرسایش سریعتر آج در این نوع تایر نسبت به انواع دیگر است.
- مصرف سوخت غیربهینه: از لحاظ مصرف سوخت هنگام مقایسه تایرهای تمام سطوح و تایرهای بزرگراه، تایرهای بزرگراه برنده میشوند. تایرهای تمام سطوح برای حداکثر کشش طراحی شدهاند که به نوبه خود باعث مصرف سوخت غیر بهینه می شوند. با این حال، به دلیل اینکه این لاستیکها برای رانندگی در جادهها و همچنین خارج از جاده مورد استفاده قرار می گیرند اکثر مدلهای آن به نسبت لاستیکهایی که به طور خاص برای خارج از جاده ساخته می شوند مصرف سوخت کمتری به ازای مسافت پیموده شده دارند.
نوآوری در تایرهای تمام سطوح:
تکنولوژی Pitch Sequencing:
این تکنولوژی در کاهش صدا بر اثر تماس ناگهانی، جاده و آج موثرند. طراحان تایر در طراحی خود ردیف چندتایی آج را به کار میبرند تا در اندازه و در شکل بلوک آج متنوع باشند. قرار دادن بلوکهای آج و شیارهای جانبی در کنار آن با هدف تغییر صدا است.
تایر مدل MasterTech Courser A / T2 بهترین گزینه در میان تایرهای همه کاره و تمام سطوح است که دارای طراحی ۵ ردیفه آج برای عملکرد مطلوب است. این مدلها با اصلاح شکل ظاهری آج، عملکردشان بهبود یافته و حداقل صدا را خواهند داشت.
تکنولوژی Adaptive Traction Technology: فن آوری کشش تطبیقی که توسط شرکت کوپر اختراع شده است، جهت انعطاف پذیری و بهبود کار تایرهای تمام سطح و هماهنگی یکپارچه با سطوح سنگی و نرم در هر دو هوای گرم و سرد است.
تایر مدل Cooper Discoverer AT3 Line از تکنولوژی کششی تطبیقی که برای خودروهای شاسی بلند و کامیونهای سبک طراحی شده است استفاده میکند.
شرکت کوپر به تایر مدل AT3 میبالد چراکه هم برای رفت و آمدهای روزانه و هم برای ماجراهاجویی های آخر هفته کاملا مناسب است. استفاده از ترکیب آلیاژهای سیلیکا، طراحی کاربردی برای تمامی شرایط آب و هوایی، محدوده وسیع دمایی، همچنین کاربرد مناسب آن برای تمامی سطوح، این تایرها را یک پله بالاتر از انواع دیگر قرار میدهد.
4- تایر ورزشی
تایرهای ورزشی در کامیونتها و وانتهای پیکاپ سبک استفاده میشوند و برای فرمانپذیری و عملکرد عالی و البته متناسب با ظاهر آنها طراحی شدهاند. تایرهای ورزشی با توجه به تماس بیشتر در جادههای آسفالته چسبندگی عالی را ارائه میکنند.
این تایرها معمولا با رینگهای بزرگتر استفاده میشوند و با نسبت ارتفاع به عرض کم، که معمولا ۵۵ درصد یا کمتر هستند، به بازار ارائه میشود. تایرهای ورزشی معمولا با شمارههایی مانند ۵۵/۲۲۵ (۵۵ نسبت ابعاد) عرضه میشوند.
این اعداد نسبت ارتفاع تایر به عرض آن را به صورت درصد نشان میدهند. به عنوان مثال، در ۲۲۵/۷۵ ارتفاع تایر ۷۵% از ۲۲۵ میلیمتر = ۱۶۹ میلی متر خواهد بود.
مزایای لاستیک خودرو ورزشی:
- مصرف سوخت بهینه: به دلیل اینکه این تایرها برای جاده های آسفالته طراحی شدهاند در اکثر مدلها با توجه به مصرف سوخت بهینه تولید میشوند.
- عملکرد بهتر: معیارهای تولید تایرهای ورزشی این است که برای خودرو هنگام پیچیدن، ترمز، هدایت و… برتری و رقابت ایجاد میکنند. سطح تماس گستردهتر و دیواره محکم تایر، نیروهای جانبی و گریز از مرکز بهتری را در سرعت بالا تحمل میکنند.
- ظاهر عالی: تایر مناسب برای ماشینهای ورزشی پر زرق و برق باید متناسب با ظاهر آنها باشند. تایرهای ورزشی با الگوهای جذاب برای تکمیل خودروهایی که در آنها استفاده می شود تولید شدهاند.
معایب لاستیک خودرو ورزشی:
- مستعد آسیب: تایرهای ورزشی برای استفاده در جادههای خشن تولید نمیشوند. بنابراین افتادن در چاله به طور بالقوه باعث میشود که لبه رینگ دیواره تایر را بریده یا باعث آسیب به چرخ شوند.
- فرسایش سریع: این تایرها ها با ترکیبات نرمتر برای چسبندگی و کشش بهتر طراحی شدهاند که به این معنی است که بیشتر در معرض سایش قرار میگیرند.
- سواری سفت: با توجه به کوتاه و سخت بودن دیواره جانبی، تایرهای ورزشی دارای قدرت جذب ضربه کمتری هستند که باعث می شود سواری با وسیله نقلیه حسی خشن داشته باشد. این امر به خصوص در جادههای آسیب دیده و ناهموار مشهودتر است.
نوآوری در تایرهای ورزشی:
تکنولوژی Siping Active Traction
نوآوری ریز شیار فعال توسط شرکت دانلوپ اختراع شده است. این سیستم با استفاده از سه نوع منحصر به فرد از انواع ریز شیار بر روی آجها (sip) طراحی شده که برای کشش، چسبندگی و افزایش کشش هنگام فرمانگیری، هدایت و ترمز دارای کارآیی بهتری است.
تایر مدل Achilles ATR-K Economist یک تایر ورزشی با عملکرد بالا است که از فناوری Active Traction Siping بهره میگیرد. این تایر از نظر سبک، عملکرد و راحتی بسیار قوی است و دارای قیمت مقرون به صرفه نیز هست.
شیارهای عمیق، لبههای متعدد و ریزشیارهای اضافی کشش بسیار عالی و چسبندگی در کل سال را ارائه میدهد.کاربران این مدل را یکی از متنوعترین تایرهای ورزشی در جادهها میداند.
تکنولوژی خود پشتیبان Self-Support
پیشرفت دیگری از شرکت دانلوپ تکنولوژی خود پشتیبان است. این فنآوری از یک ساختار خاص در دیواره جانبی استفاده میکند که اجازه میدهد رانندگی با یک تایر پنجر تا مسافت ۸۰ کیلومتر با سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت در شرایط طبیعی امکانپذیر شود.
تایر مدل Dunlop SP Sport 5000 یک مدل مرسوم و مدرن است که از فناوری خودپشتیبان استفاده میکند. این مدل برای عملکرد بالا و انعطاف تایرهای تمام فصل برای جادههای مرطوب، خشک و زمستانهای خفیف طراحی شده است.
5- تایر مناسب گل و لای
در حالی که تایرهای تمام سطوح برای رانندگی خوب در هر دو حالت جاده و خارج از جاده ساخته شدهاند، تایرهای گل و لای، همانطور که از نامشان مشخص است، به طور خاص به عنوان تایرهای خارج از جاده طراحی شدهاند. تایرهای گل و لایی میتوانند بر روی هر سطح از گل تا ریگزار و تپههای شن و ماسهای غیر هموار حرکت کنند.
در تایرهای گل ولای، بلوکهای آج بزرگتر و فاصله بین آنها بیشتر از تایرهای تمام سطوح است. این تفاوتها برای پاک کردن گل و همچنین گرفتن و رها کردن سطح زمین به طور موثر برای ایجاد حداکثر تماس لاستیک با زمین برای کشش بهتر طراحی شده است.
مزایای لاستیک مناسب گل و لای:
- کشش فوق العاده در شرایط دشوار: تایرهای گل و لای دارای آجهای عمیقی هستند که به حفظ کشش در انواع جادههای سخت کمک میکنند.
- مقاوم در برابر برش، تکه شدن و ضربه: به طور پیش فرض، لایه سطحی محافظ روی تایرهای گل و لای باید بسیار با دوام باشد. تایرهای گل و لای طوری طراحی شدهاند که ناهمواریهای جادهای را تحمل کنند. همچنین این تایرها در برابر برش، تکه شدن و سوراخ شدن بسیار مقاوم هستند.
- طراحی چند لایهای: اکثر تایرهای گل و لای دارای دیواره جانبی ۳ لایه هستند. دیواره جانبی قوی علاوهبر دوام اضافی به تایر اجازه میدهد تا با استفاده از فشار باد کم، عملکرد خارج جادهای را بهبود دهد.
معایب لاستیک مناسب گل و لای:
- صدای بلند در جادهها: با توجه به الگوهای آج و حفرههای عمیقتر بین آنها، رانندگی در جادههای آسفالته با تایرهای گل و لای صدایی بسیار بلند ایجاد میکند.
- کاهش فرمانپذیری در آسفالت: در حالی که هدایت تایرهای گل و لای در مسیرهای خارج جادهای خوب است، کنترل و هدایت آن در جادههای آسفالته کیفیت خوبی ندارد.
نوآوری در تایرهای مناسب گل و لای:
تکنولوژی ۳D Canyon Sipe
این تایرها با داشتن شیارهای عمیق آج و همچنین با استفاده از فناوری ریزشیارهای سه بعدی پیوسته گل، خرده سنگها و .. به بیرون پرتاب میکنند. تا خودرو بتواند به صورت مطمئن مسیرهای شیبدار و زمینهای مختلف را بپیماید.
تایر مدلFalken Wildpeak A / T3W از این تکنولوژی به همراه مجموعهای از ویژگیهای چند منظوره استفاده میکند. این مدل تایر در میان صاحبان کامیون، خودروهای شاسی بلند و جیپ در همه جا طرفداران بسیاری به دست آورده است. الگوی دیواره جانبی این مدل، سطح بسیار بالایی از کشش و پایداری در محیط خارج از جاده را در تمام طول سال فراهم میکند.
6- تایر با کارایی بالا یا بسیار بالا
تایرهای با کارایی بالایی که امروزه میشناسیم در اوایل دهه ۱۹۸۰ یعنی زمانی که شرکت Goodyear تعدادی از اتومبیلهای دارای عملکرد بالا (شورولت کوروت) را به این تایرها مجهز کرد، به آمریکا معرفی شد. تایرهای دارای کارایی بالا همانند تایرهای ورزشی که عموما از آنها به عنوان لاستیک تابستانی یاد میشود برای فرمانپذیری و کشش برتر در جادههای آسفالته و هموار برای شرایط مرطوب و همچنین برای شرایط خشک طراحی شدهاند.
این نوع تایرها برای افرادی که به دنبال یک تجربه رانندگی هیجانانگیز هستند و برای رانندگی با خودرویی با عملکرد بالا در حداکثر ظرفیت آن، ضروری است. تایرهای با کارایی بالا معمولا دارای دیوارههای جانبی محکم، کوتاه، بلوک های آجی بزرگ، و پوشش نایلونی روی کمربندهای فولادی تایر هستند که تا وقتی با سرعتهای بالا حرکت میکنند اجزاء تایر را در کنار هم نگه دارند.
مزایای لاستیک با کارایی بالا:
- فرمانپذیری بهتر: تایرهای با کارایی بالا باعث می شوند رانندهها هدایت دقیقی داشته باشند. افزایش چسبندگی در این تایرها نقش زیادی در بهبود فرمانگیری دارد و همچنین اکثر الگوهای آجی، به طور خاص برای کنترل بهینه در سرعت های بالا روی سطوح خشک طراحی شده است.
- رده بالای سرعت: به دلیل اینکه این تایرها در ابتدا برای مسابقه ساخته شدهاند، میتوانند سرعت بسیار بالاتری نسبت به تایرهای معمولی را تحمل کنند.
- همخوانی با سیستم ABS: از این تایرها انتظار فرمانپذیری بیشتری میرود بنابراین تایرها با عملکرد بالا به سیستمهای ضد قفل مدرن، و نیز فرمان و تعلیق حساس واکنش مناسب نشان میدهند.
معایب لاستیک با کارایی بالا:
- نامناسب بودن در شرایط خطرناک رانندگی: اکثر تایرهایی با کارایی بالا در درجه اول برای شرایط جاده خشک طراحی شده و برای جادههای یخی و برفی ایده آل نیستند.
- از دست دادن چسبندگی: هنگام خرید لاستیک و استفاده از آن، رانندگان باید از رده سرعت تایر آگاه باشند و مراقب باشند تا سرعت خودرو بیش از یک ساعت از محدوده مجاز تایر فراتر نرود. اگر فشار روی تایر برای مدت طولانی بیش از حد مجاز باشد، تایر میتواند شروع به از دست دادن چسبندگی کرده و به طور بالقوه منجر به یک تصادف مرگبار شود.
نوآوری در تایرهای کارایی بالا:
کارایی فوق العاده بالا و قابلیت تمام فصل:
یک تفکر غلط معمول در مورد تایرهای با کارایی بالا این است که آنها فقط در شرایط خشک کار می کنند. در حالی که هدف بسیاری از شرکتهای تولیدکننده لاستیک ماشین تغییر این نوع طرز فکر است. شرکت Bridgestone اخیرا طرحی را رونمایی کرد که قابلیت پیمودن در مسافت طولانیتر و با شرایط آب و هوایی متفاوت را دارد.
به دنبال لاستیک بریجستون، بسیاری از مارکهای تایر اکنون تلاش میکنند تا تایرهایی با کارایی بالا تولید کنند که دارای قابلیت تمام فصل نیز باشند.
تایر Potenza RE980AS Bridgestone یک مدل با کارایی بالا است که دارای طراحی منحصر به فرد میباشد که اجازه میدهد تا تایر به سرعت آب بین آج ها را از دست داده و به چسبندگی خوبی در جاده های برفی دست پیدا کند در حالی که به طور قابل توجهی خطر سرخوردن روی آب را کاهش میدهد. علاوه بر این، آج نامتقارن تایر و شکل سه بعدی آن به همراه ریزشیارهای عمیق برای افزایش انعطاف پذیری لاستیک در دماهای سردتر بکار گرفته شده است.
7- تایر برفی – زمستانی
تایرهای برفی – زمستانی همانطور که از نامش نیز مشخص است به طور خاص برای مواجهه با شرایط آب و هوایی سرد و همراه با برفهای سنگین و جادهای یخ زده طراحی شدهاند.
این تایرها را می توان از طریق آج لاستیکی انعطاف پذیر که در دماهای پایینتر همچنان منعطف باقی میمانند، شناخت. این امر باعث میشود که در جادههای لغزنده چسبندگی بهتر شود. طراحی عمیق آج و الگوهای منحصر به فرد آن در تایرهای زمستانی به پرتاب برف و آب از بین آجها برای کشش بهتر کمک میکنند.
یکی دیگر از ویژگیهای کلیدی تایرهای برفی – زمستانی لبههای درگیر شونده تایر است که برای کشش بیشتر بر روی جادههای یخی به کار میرود. بهتر است برای اینکه از لاستیکهای برفی – زمستانی بهترین نتیجه را بگیریم، آنها را تنها در مناطقی استفاده کنیم که درجه حرارت به طور منظم به زیر نقطه انجماد میرود.
مزایای لاستیک برفی و زمستانی:
- بهبود چسبندگی: هنگامی که شما باید در برف و یا یخ سنگین رانندگی کنید هدف اصلی تایرها ایجاد چسبندگی بهتر است و این همان کاری است که تایرهای زمستانی انجام میدهند. این تایرها دارای لاستیک نرم و آج عمیق هستند که بهترین کشش ممکن را ایجاد میکنند. بعضی از مدلها از میخهایی برروی آج برای کنترل بیشتر در شرایط آب و هوایی بسیار شدید استفاده کردهاند.
- ترمز بهتر: در جادههای نرم و صاف زمستانی، ترمز همه چیز است. بر خلاف تایرهای تمام فصل که میتواند به آسانی قفل شود و بر روی سطوح لغزنده لیز بخورد، آج تایرهای برفی / زمستانی در برف و یخ فرو میرود تا اطمینان حاصل شود که در صورت نیاز میتوانید به سرعت متوقف شوید.
معایب لاستیک برفی و زمستانی:
- تایرهای زمستانی میخدار به جادهها آسیب میزند و هدایت ضعیفتری به دنبال دارد: تایرهای برفی/ زمستانی با توجه به طراحی خاصشان نسبت به همتایان تمام فصل خود فرمانپذیری ضعیفتری در جاده های خشک و نیمه زمستانی ارائه میدهند.
- شکننده هستند: به دلیل اینکه تایرهای برفی / زمستانی با لاستیک نرمتری نسبت به لاستیکهای معمولی ساخته شدهاند سریعتر به سایش تمایل دارند. با این حال رانندگان میتوانند برای رانندگی با تایرهای برفی در شرایطی که برای آن ساخته نشدهاند سریعا آج و چسبندگی تایر را از بین ببرند.
نوآوری درتایرهای برفی/ زمستانی:
فناوری Snow Groove
تکنولوژی شیارهای برفی از ترکیبهایی با میزان بالای سیلیکا در آج و الگوهای آج طراحی شده برای ارائه بهترین فرمانپذیری ممکن در برف، جاده یخ زده و هر شرایط دیگر سخت زمستانی استفاده میکند. تکنولوژی شیارهای برفی لبههای درگیر شونده محکمی را به تایر میدهد تا عملکرد کششی و زمستانی آن افزایش یابد.
تایر مدل Cooper Discoverer M+S یک تایر با کیفیت بالای زمستانی و دارای میخ برروی آج است که از تکنولوژی شیارهای برفی استفاده میکند. علاوه براین، طرح دندانههای ارهای در مرکز تایر و آجهای بلوکی آن پایداری خودرو و یکنواختی فرسایش را افزایش میدهد.
فناوری Snow Trapping
آجهایی که شامل این تکنولوژی گیرانداختن برف هستند طوری طراحی شدهاند تا برف را در محل پس از تماس اولیه با تایر نگه دارند. هدف طراحی این است که چسبندگی را از طریق تماس برف بر روی برف بهبود بخشند.
تایر مدل Cooper Discoverer True North از تکنولوژی Snow Trapping برای وسایل نقلیه مسافری که در معرض شرایط شدید زمستانی قرار دارند استفاده میکند. این مدل با ساختارهای کاهنده سر و صدا ترکیب شده است تا از سواری آرام در هر شرایطی اطمینان حاصل شود.
8- تایر کامیون و ماشین شاسی بلند
لاستیک کامیون / شاسی بلند در تمامی اشکال و اندازهها تولید شده است. همانطور که از نامش نیز بر میآید این تایرها برای نصب بر روی وسایل نقلیه مسافری و شاسی بلند طراحی شدهاند.
برای کسانی که نیاز به حمل بار سنگین یا تریلر دارند این تایرهای کامیون سبک بهترین انتخاب هستند اما برای علاقمندان به رانندگی خارج از جاده تایر تمام سطوح یا گل و لای مناسب کامیون/شاسی بلند می تواند راه حل ایده آلتری باشد.
تقریبا هر نوعی از تایرهای فصلی و یا تمام سطوح، بسته به نیاز و کاربرد مورد نظر، می تواند بر روی یک کامیون یا شاسی بلند سوار شده و کارآیی داشته باشد.
مزایای لاستیک کامیون و شاسی بلند:
- ارتفاع از زمین: بسیاری از رانندگان برای رانندگی در خارج از جاده تصمیم به انتخاب تایرهای کامیون / شاسی بلند بزرگتر برای ایجاد ارتفاع بیشتر در زمینهای سنگلاخی میگیرند. تایرهای بزرگتر خودرو را در برابر موانعی که می تواند به طور بالقوه به موتور یا قطعات شاسی آسیب برساند محافظت می کنند.
- کشش بهتر: از آنجا که تایرهای کامیون / شاسی بلند جرم بیشتری نسبت به تایرهای وسایل نقلیه کوچکتر دارند با سطح جاده تماس بیشتری خواهند داشت.
- بهبود عملکرد در شرایط مرطوب: صرف نظر از نوع تایر کامیون/ شاسی بلندی که دارید باید بدانید داشتن این تایرها مزیت بزرگی است چون در مسیرهای مرطوب بسیار خوب عمل میکنند و برای جلوگیری از سرخوردن روی آب به ویژه مدلهای پهنتر بسیار کارامد هستند. به طور کلی تایرهای کامیون / شاسی بلند دارای بلوک های آج و کانالهای آب بزرگتر برای بهبود سطح تماس هستند.
معایب لاستیک کامیون و شاسی بلند:
- فشار بر سیستم ترمز: هنگام رانندگی با یک تایر بزرگتر قدرت بیشتری برای توقف نیاز دارید. حتی با استفاده از تایرهای کامیون/ شاسی بلند کمی بزرگتر از تایر عادی لنت ترمز به سرعت فرسوده می شود.
- تایر بزرگتر مصرف سوخت را افزایش میدهد: تایر بزرگتر از نوع تمام سطوح یا گلولای برای کامیون / شاسی بلند وزن بسیار بیشتری نسبت به لاستیکهای معمولی دارد. اگر شما اندازه لاستیک کامیون / شاسی بلند را افزایش دادهاید نتیجه این است که موتور باید سخت تر کار کند و سوخت بیشتری بسوزاند.
نوآوری در تایرهای شاسی بلند:
تکنولوژی پیشرفته Reactive Contour
این تکنولوژی طراحی شده است تا خطوط کنتور تایر را قادر سازد به شرایط مختلف جادهها واکنش مناسب داشته باشد. هدف این تکنولوژی کمک به بهبود فرسایش آج و تماس بهتر با سطح زمین و طول عمر تایر است.
تایر مدل General Grabber یکی از بهترین تایرهای کامیون با عملکرد بالا در بازار است. این تایر یک مدل تمام سطوح است که برای کشش در شرایط سختتر ساخته شده است.در این تایر از فنآوری پیشرفته Reactive Contour استفاده میشود تا ضمن تطبیقپذیری با سطوح مختلف فرسایشی یکنواخت در آجها داشته باشد.
انواع طرح آج لاستیک
موضوع مهم دیگری که در انتخاب این قطعه از خودرو باید در نظر گرفت، طرح آج تایر است که در مواردی همچون بهینهسازی ترمزگیری، خنککردن، چنگزنی بهتر به سطح جاده تاثیرگذار است. در مجموع انواع آج لاستیک به پنج دسته کلی زیر تقسیم میشود:
طرح چهار خط: منظور از خط، همان شیارهای روی تایر است و طرح چهار خط، حکایت از چهار شیار بر روی آن دارد. از ویژگیهای بارز این نوع چرخها میتوان به پایداری حرکتی مناسب، قدرت ترمزگیری خوب و فرمانپذیری راحت اشاره کرد. با توجه به این خصوصیات، بیشتر در محور جلو خودرو از نوع چهار خط استفاده میشود.
طرح نیمدنده: در این طرح، شیارها بهصورت عرضی در سرتاسر محیط لاستیک نقش بستهاند. طرح نیمدنده هم مانند طرح چهار خط از ویژگیهایی همچون ترمزگیری بسیار خوب، قدرت چنگزنی بالا و راندن راحت ماشیت برخوردار است؛ با این تفاوت که تایرهای نیمدنده، مناسب محور عقب وانتها و کامیونها هستند.
طرح دو خط: این طرح دارای شیار عرضی دور تا دور محیط تایر و شیارهای طولی در مرکز آن است؛ به عبارتی در این نوع لاستیکها از ترکیب طرح چهار خط و نیمدنده در کنار هم استفاده شده است.
همچنین طرح دو خط، مناسب محور جلو وانتها و کامیونها است.
طرح مکعب: از این طرح بیشتر در چرخ جلو و عقب لاستیکهای رادیال سواری استفاده میشود. ویژگیهای بارز طرح مکعب شامل ترمزگیری و چنگزنی مناسب، فرمانگیری خوب و قابلیت بیرون راندن آب هنگام تماس با جاده است.
علائم و نوشته های روی لاستیک
نوع تایر: این حرف نوع کاربری مناسب تایر را نشان میدهد. حرف P نشاندهنده این است که تایر موردنظر برای خودروهای سواری و حرف LT به این معناست که تایر برای خودروی تجاری سبک با ردهبندی ظرفیت حمل بار بیشتر است.
عرض تایر: این عدد پهنای تایر به واحد میلیمتر بین دو دیواره تایر را نشان میدهد. به عنوال مثل عدد ۲۱۵ به معنای پهنای ۲۱۵ میلیمتر است.
فاق تایر (نسبت ابعاد): این عدد بیانگر نسبت ارتفاع سطح مقطع تایر به عرض تایر است. به عنوان مثال عدد ۶۵ به این معناست که ارتفاع تایر برابر با ۶۵ درصد پهنای آن است.
ساختار تایر: این عدد بیانگر این است که تایر چگونه ساخته شده است و اطلاعات زیادی درباره خصوصیات هندلینگ خودرو در صورت نصب تایر مذکور ارائه میدهد. حرف R به معنای ساختار تایر رادیال و حرف B به معنای ساختار تایر لایه ضربدری (بایاس) است.
قطر رینگ: این عدد قطر دهانه تایر در قسمتی است که رینگ داخل آن قرار میگیرد. این عدد از یک لبه تایر در راستای دهانه آن تا طرف دیگر همان لبه تایر سنجیده میشود که به عبارتی قطر رینگ نیز محسوب میشود که با واحد اینچ نمایش داده می شود.
شاخص بار: این عدد معادل حداکثر ظرفیت بار قابل تحمل تایر به واحد پوند است هنگامی که فشار باد تایر درست تنظیم شده باشد.
درجه سرعت: این عدد معادل حداکثر سرعتی است که میتوان با تایر موردنظر حرکت کرد.
پیاسآی PSI: پوند بر اینچ مربع واحد سنجش فشار باد تایر است. ردهبندی پیاسآی در تایرها معمولا حداکثر فشار باد توصیهشده برای آن تایر است. فشار باد تایر باید به صورت مداوم و هنگامی که تایر سرد است بازدید شود. در شرایط کاری عادی ممکن است هر ماه حدود یک پیاسآی از فشار باد تایرها کاسته شود. به ازای هر ۱۰ درجه تغییر در دمای محیط، فشار باد تایر ممکن است حدود یک پیاسآی تغییر کند.
چه زمانی نیاز به تعویض لاستیک داریم؟
اگر چند سالی است از خودروی خود استفاده می کنید و لاستیک شما از نظر ظاهری ایردات ملموسی مثل قاچ خوردگی، پارگی، تورم در بعضی قسمت ها و … را ندارد، لازم است به سه مورد درباره عمر لاستیک توجه کنید: 1. آج لاستیک 2. تاریخ مصرف و 3. کارکرد خودرو
آج لاستیک
طبق استانداردها، زمانی که آج لاستیک به 1.6 میلیمتر رسید نیاز است لاستیک خودرو را تعویض کنید. اما چطور می شود این را تشخیص داد؟ سه راه دارد:
راه اول این است که آج لاستیک را اندازه بگیرید. برای این کار نیز سه راه وجود دارد: اول این که از ابزار مخصوص اندازه گیری عمق آج استفاده کنید (که احتمالاً هزینه بر است).
راه دوم این است که از یک سکه باریک که قطر آن را می دانید، برای مثال 100 تومانی استفاده کنید. قطر سکه 100 تومانی 23 میلی متر است. با این حساب، 1.6 میلی متر تقریباً به اندازه نقطه ای از محیط دایره سکه در زیر سال تولید تا تقریباً زیر عبارت «ریال» است. اگر سکه را از قسمت سال تولید داخل شیار آج لاستیک گذاشتید و عبارت ریال، کاملاً معلوم بود، نشان دهنده این است که باید به فکر یک لاستیک جدید باشید و اگر عدد سال تولید سکه مشخص بود، به معنی وضعیت اضطراری است و رانندگی با این لاستیک خطرناک است.
راه سوم هم این است که به شاخص ساییدگی آج لاستیک توجه کنید. بر این اساس، علامت مثلثی شکلی روی شانه لاستیک وجود دارد که نشان دهنده محل یک برآمدگی در عرض لاستیک است. این برآمدگی، شاخص ساییدگی آج لاستیک نام دارد و به ویژه وقتی که تایر تمیز است، قابل تشخیص است. در صورتی که سایش آج های لاستیک، به قدری باشد که ارتفاع آن ها با این شاخص یکسان باشد، این بدان معنی است که نیاز به تعویض لاستیک خودرو دارید.
تاریخ مصرف
دومین نشانه ای که با در نظر گرفتن آن حتماً باید لاستیک خودرو را عوض کنید، توجه به تاریخ مصرف آن است. بر این اساس، عمر لاستیک ها بین 5 تا 7 سال (بسته به برند و کیفیت آن) خواهد بود.
کارکرد خودرو
سومین نشانه نیز مربوط به کارکرد خودرو است. در شرایط معمولی، حداکثر کارکرد یک لاستیک در حدود 80 هزار کیلومتر است. کارشناسان می گویند حتی در صورتی که آج لاستیک باقی مانده باشد اما تاریخ مصرف آن گذشته یا کارکرد آن بیش از مقدار یادشده باشد، باز باید لاستیک خودرو را تعویض کرد. در غیر این صورت امکان ترکیدگی لاستیک در سرعت های بالا یا هنگام ترمزهای ناگهانی و … وجود دارد که بسیار خطرناک است.
انتخاب تایر مناسب برای خودرو
در هنگام انتخاب تایر باید به استانداردهای تعریف شده خودرو از جمله استاندارد های وزن، بار، فشار، ابعاد تایر و هم چنین کاربری خودرو توجه کنید. برای این منظور بهتر است پیش از هر چیز به دفترچه راهنمای خودرو خود مراجعه کنید. این کار باعث می شود به آسانی از نوع و اندازه مناسب تایر مورد نیاز خود مطلع شوید.
اما می توان فاکتورها و عواملی را به طور کلی در نظر گرفت که در انتخاب و خرید لاستیک مناسب باید به انها توجه داشت. در ادامه به توضیح این فاکتورها می پردازیم:
1- بودجه
قیمت همیشه مهم است، حداقل برای اکثر ما. در غیر اینصورت انتخاب چندان دشوار نبود و بهترین لاستیک خارجی بازار را با کمی بررسی انتخاب می کردیم.ولی با توجه به اهمیت لاستیک در خودرو توضیخ می کنیم برای این قسمت از خودرو خود کمی بیشتر از معمول هزینه کنید، به خصوص اگر کاربری های خاصی (نظیر رانندگی در شرایط آب و هوایی خاص و یا محیطی خاص (نظیر آفرود)) دارید.
2- کاربرد
در انتخاب تایر مناسب باید به نوع کاربری و نیازهای رانندگی و خودروی خود نیز توجه داشته باشید. خودروهایی که از کمپانی خارج می شوند دارای لاستیک های فابریک با کاربری استاندارد هستند. برای مثال در ماشین پژو 206 از لاستیک و رینگ استاندارد با سایز ۱۴/۶۵/۱۸۵ استفاده شده است. اگر می خواهید این خودرو را به حالت اسپرت تغییر دهید سایز رینگ و لاستیک متناسب با این کاربری ۱۶/۴۵/۲۰۵ خواهد بود. عدد ۲۰۵ پهنای لاستیک به میلیمتر ،۴۵ عرض به میلیمتر و 16 نیز قطر رینگ به اینچ را نشان می دهد. توجه داشته باشید که رینگ و لاستیک های پهن یا به اصطلاح اسپرت زیبایی خاصی به خودرو می دهد اما باعث خشکی حرکت فرمان می شود
3- تعداد تایر
اگر قصد دارید تنها یکی از لاستیک های خودرو را تعویض کنید (بهتر است این کار را نکنید!) یک تایر از همان برند و نوع را انتخاب کنید، زیرا هر مدل تایر به لحاظ خشکی و نرمی و الگوی سایش با هم متفاوت هستند. در ضمن به هیچ عنوان به صورت ضربدری یا هم زمان در خودرو خود از لاستیک های بایاس و رادیال استفاده نکنید. از لاستیک و رینگ های معیوب و جوشکاری شده نیز استفاده نکنید.
توجه: اگر قصد دارید سایز رینگ و تایر خود را تغییر دهید حتماً در نظر داشته باشید که پیش از تعویض لاستیکها با سایز جدید، در خودروهای مجهز به سیستم ضد قفل ABS، ابتدا باید برنامه کامپیوتری مرکزی خودرو یا ECU را متناسب با تایر تغییر داد.
4- شرایط اقلیمی
شرایط آب و هوایی می تواند در انتخاب تایر بسیار تاثیرگذار باشد. البته با توجه به آب و هوای ممتعادل ایران انتخاب تایرهای چهارفصل تقریبا همیشه اقتصادی و منطقی است.
5- عمر لاستیک (تاریخ انقضا)
تایرها هم مانند همه محصولات مصرفی تاریخ انقضا دارند که بر روی دیواره لاستیک درج می شود. همیشه به تاریخ تولید تایر (که در بالا توضیح داده شد) دقت کنید و اگر تاریخ تولید گذشته است (حتی اگر تایر نو است و اسستفاده نشده) از خرید آن اکیدا خودداری کنید.
6- سایز و پهنا
قطر رینگ در تعیین سایز و پهنای تایر بسیار مهم است. برای تعیین اندازهی رینگ میتوانید از پلاک نصب شده در قسمت داخلی در راننده که مربوط به اطلاعات تایر خودرو است کمک بگیرید، یا قطر رینگ را بر حسب اینچ اندازهگیری کنید یا عدد مربوط به آن را از روی تایر قدیمی بخوانید (از دفترچه راهنمای خودرو نیز می توانید کمک بگیرید)
7- گارانتی تایر
تولیدکنندگان لاستیک نیز خدمات پس از فروش دارند و محصولات خود را گارانتی می کنند. اغلب گارانتیهای ارائه شده تنها شامل ترکیدن تایر میشود و بیشتر جنبهی تبلیغاتی دارد. با الین وجود شرکتهای مختلف با ارائه گارانتی های متفاوت نظیر ۱۰۰ هزار کیلومتر یا بیشتر سعی دارند مشتریان را از میزان اطمینان به محصولاتشان آگاه کنند.
دلایل لاستیک سایی در خودرو
لاستیکهای خودروها هرچقدر باکیفیت باشند پس از مدتی کارایی خود را از دست میدهند. سایش لاستیکها میتواند نشانه خوبی برای زمان تعویض آنها باشد؛ اما سائیدگی غیرعادی لاستیکها زنگ خطری است که ایراد سایر بخشهای خودرو نظیر فرمان، جلوبندی و فنربندی را نیز به شما هشدار میدهد؛ اما رانندگان معمولاً خیلی دیر متوجه لاستیک سابی خودروی خود میشوند. آیا راهی برای تشخیص زودهنگام آن وجود ندارد؟
در خصوص ساییدگی لاستیک خودرو باید به این نکته اشاره کرد که لاستیک سایی بیشتر در خودروهای مدل پائین دیده میشود و دلیل ساییدگی این است که با گذشت زمان زاویههای تنظیم خودروها به هم میخورد. لذا ضروری است که وضعیت لاستیکها به طور منظم مورد بررسی قرار گیرد و در صورت لزوم تنظیم شود.
در مبحث خودرو ،بحثی است بنام هندلینگ ( که به معنی همان خوش دستی ماشین است ) که البته بخش عمدهای از آن مربوط به مسائل فنی و طراحی خودرو میشود و بخشی از آن هم ناشی از میزان بودن تنظیمهای خودرو است. یکی از مواردی که باعث هندلینگ یا همان خوش دستی ماشین میشود تنظیم بودن خودرو و لاستیکها میباشد.
در یک خودرو با هندلینگ مناسب، فرمان به هنگام رانندگی نباید به چپ یا راست منحرف شود. حتی هنگامیکه فرمان را رها میکنید هم باید خودرو مستقیم حرکت کند.
همچنین لرزش فرمان نیز نشانه خوبی به نظر نمیرسد. تمام این موارد میتواند ناشی از عدم تنظیم باد یا بالانس چرخها و سائیدگی آنها باشد. اگرچه تشخیص دقیق علت اصلی کار یک تعمیرکار ماهر است اما شما نیز میتوانید با کمی دقت و بدون داشتن مهارتهای پیچیده یک دید کلی از دلایل لاستیک سابی خودرو داشته باشید.
فرمان ماشین در حین حرکت نباید به چپ یا راست منحرف شود، حتی اگر آن را رها کنید. گاهی دیده میشود فرمان ماشین لرزش دارد که در برخی مواقع تنظیم فرمان آنقدر به هم خورده است که اصطلاحا میگویند فرمان گیج میزند چون عملکرد درستی ندارد.
فرمان خودرو و تاثیر آن بر لاستیک سایی
در صورتی که در حین رانندگی شاهد کشیده شدن خودرو به یک سمت باشید ( بخصوص زمانی که فرمان را رها میکنید ) بهتر است در اولین فرصت میزان باد بودن لاستیکهای خودرویتان را چک کنید. اما اگر باد لاستیکها را چک کردید و تنظیم بودند آنگاه ممکن است اشکال در جای دیگری باشد، ممکن است میل فرمان نامیزان باشد یا زاویه کمبر و کستر درست نباشند یا فرمان دقیقا در مرکز تنظیم نشده باشد. در صورتیکه فرمان ماشین شما بیش از اندازه نامیزان باشد یا به سختی بپیچید، باید مارپیچ فرمان و قطعات داخلی جعبه فرمان را حتما بررسی کنید.
لاستیک سایی در اثر تنظیم نبودن فنربندی
تنظیم نبودن سیستم فنربندی خودرو موجب بر هم خوردن همراستایی چرخها میشود. این اختلال یکی از دلایل عمده لاستیک سایی خودروهاست.
فنربندی ماشین از اجزای زیادی تشکیل شده است پس لازم است که همراستایی چرخها و یاتاقانهای آنها، بوش، میله تعادل، بازوهای کنترل فنر و خود فنرها را بررسی کنید.
اگر بخشهایی از فنرها دچار ساییدگی شده باشد باید تعویض شوند که در غیر این صورت شاهد فرسودگی و صدمه دیدن زودتر از موعد سایر بخشهای سیستم فنربندی خودرو خواهیم بود.
نکات مهم در مورد نگهداری از تایر خودرو
نگهداری از هر کدام از قطعات خودرو باید براساس اصول و آگاهی انجام شود؛ چرا که نگهداری از هر کدام از قطعات دارای روشهای مختلفی است و این روشها در شرایط مختلف آب و هوایی نیز متفاوت خواهد بود. نگهداری و مراقبت از تایر خودرو برای افزایش عمر مفید این قطعات و اطمینان از سلامت آنها بسیار ضروری است. در ادامه به بررسی چند نکته مهم در مورد نگهداری از تایر خودرو خواهیم پرداخت.
- بخش زیادی از نیروی تولید شده توسط خودرو در سر پیچها، بر روی تایرهای جلو است. این تایرها به دلیل تحمل این بخش از نیروی تولید شده توسط خودروها، ضخامت آج خود را بیشتر از دست میدهند. لاستیکهای عقب خودرو به دلیل تحمل نیروهای رانش، از قسمت وسط آج آنها خورده میشود. بهتر است به صورت مداوم هر چهار تایر خودرو را چک کرده و در صورت وجود خوردگی نسبت به تعویض آنها اقدام کنید.
- توجه داشته باشید که ترکیدن لاستیکهای جلو بسیار خطرناکتر از ترکیدن لاستیکهای عقب است، بنابراین بهتر است همواره سالمترین و جدیدترین تایرها را برای چرخهای جلو استفاده کنید.
- در هنگام تعویض لاستیک جدید به یاد داشته باشید که از والوهای نو برای هر چهار چرخ خود استفاده کنید.
- رینگ آلوده منجر به پوسیدگی لنتهای ترمز خواهد شد؛ بنابراین در صورت کثیف بودن رینگها، از پاک کنندههای مناسب استفاده کرده و آنها را پاک کنید.
هم راستایی چرخها
بر هم خوردن همراستایی چرخها علاوه بر سائیدگی غیر یکنواخت آنها میتواند موجب سرخوردن خودرو و افزایش مصرف سوخت شود. افزون بر این در خودرویی با چرخهای غیر همراستا فشار زیادی بر فرمان خودرو وارد میشود و هدایت آن را سختتر میکند.
هم راستا بودن چرخها برای هدایت کردن مناسب و درست خودرو و جلوگیری از ساییدگی لاستیک ماشین امری ضروری است. این کار باعث میشود که از ساییدگی و اصطکاک و سر خوردن چرخها جلوگیری شود.
ضمن اینکه میزان مصرف سوخت هم کاهش مییابد و از وارد آمدن فشار بر روی فرمان و سیستم فنربندی کاسته میشود و هدایت خودرو را راحت تر میکند.
تایرها یکی از مهمترین اجزای خودرو به شمار میروند که نگهداری درست و مراقبت از آنها میتواند منجر به کاهش هزینههای مالی شده و راندمان خودرو را نیز افزایش دهد. در ادامه مهمترین روشهای مراقبت از تایر خودرو ها را بیان خواهیم کرد تا با استفاده از این روشها عمر تایر خودرو خود را افزایش داده و هزینههای خود را کاهش دهید.
تایرها را جابهجا کنید
لاستیکهای جلو و عقب خودرو به یک اندازه فرسوده نمیشوند. همان طور که اشاره کردیم، در هنگام دور زدن، عبور از پیچ و یا سایر موارد، فشار بیشتری به لاستیکهای جلو وارد شده و به همین دلیل فرسودگی آنها بیشتر از لاستیکهای عقبی است. برای جابهجایی لاستیکها باید آنها را به صورت ضربدری جابهجا کنید تا لاستیکهای عقب خودرو که فرسودگی کمتری دارند، به قسمت جلو خودرو منتقل شوند.
پیچهای چرخ را بررسی کنید
در صورتی که روانکاری بین رینگ و اکسل انجام نشود، پیچ و مهرهها خورده شده و در نتیجه منجر به ایجاد هزینه زیادی برای تعمیر آنها خواهد شد. بهتر است برای روان کاری پیچ چرخهای خود، از یک روان کار ضد گریپاژ بعد از تعویض تایرها استفاده کنید.
میزان فرمان را از یاد نبرید
بهتر است هر 50 هزار کیلومتر نسبت به تنظیم چرخها و میزان فرمان اقدام کنید. توجه به این نکته ضروری است که عدم تنظیم مناسب چرخها، منجر به فرمان پذیری ضعیف شده و عمر تایرها را کوتاه خواهد کرد. همچنین اگر فرمان خودرو سفتتر از حالت طبیعی بوده و یا خودرو به یک طرف کشیده شود، احتمالا در تنظیم چرخها و میزان فرمان مشکل وجود داشته باشد.
تایرها را به صورت دورهای بالانس کنید
اگر تایر خودرو بالانس نباشد، احتمال ساییده شدن لاستیک خودرو افزایش پیدا کرده و به جلوبندی خودرو آسیب وارد خواهد کرد. یکی از نشانههای بالانس نبودن تایر خودروها، لرزش فرمان در سرعتهای بالا است. بهتر است هر 15 الی 20 هزار کیلومتر نسبت به بالانس کردن تایرهای خود اقدام کنید.
باد لاستیک خودروها را تنظیم کنید
تغییرات دمایی منجر به تغییراتی در فشار باد لاستیکها شده و آنها را تحت تاثیر قرار میدهد. با کاهش 15 درجهای دمای هوا، فشار باد تایر خودرو 10 درصد کم خواهد شد؛ بنابراین بهتر است در طی دورههای 30 روزه، میزان باد تایر خودرو خود را مورد بررسی قرار داده و آن را تنظیم کنید.
پله کردن تایر را بررسی کنید
اگر بعد از بادکردن تایر خودرو، متوجه ساییدگیهای نامسطح و یا همان پله کردن لاستیک شدید، باید تایر خودرو را مجددا تنظیم کنید. این نکته را هم در نظر داشته باشید که پله کردن ممکن است به دلیل ترمز و یا کمک فنر نامناسب بوده و یا حتی بر اثر آسیب داخلی تایر اتفاق بیفتد.
به آج تایر خودرو توجه کنید
در صورتی که آج تایر خودرو مناسب نباشد، خودرو چسبندگی خود را به زمین از دست داده و در هوای بارانی ممکن است منجر به لغزش خودرو و در نهایت ایجاد خطراتی برای شما شود. این اتفاق به خصوص در هنگام رانندگی در شب میتواند بسیار خطرناک باشد. میزان آج تایر برای رانندگی در هوای برفی، حداقل 5 میلیمتر بوده و در صورتی که آج لاستیک کمتر از این مقدار باشد، منجر به افزایش احتمال تصادفات خواهد شد.
خروج رطوبت از پمپ را کنترل کنید
باید اطمینان حاصل کنید که در پمپ باد رطوبتی وجود ندارد. وجود رطوبت در پمپ باد و ورود آن به تایر، باعث اختلاف فشار و در نهایت فرسودگی و خوردگی کنارههای تایر خواهد شد. یکی از سادهترین راهها برای اطمینان از عدم خروج رطوبت از پمپ باد این است که با ناخن شست، سوزنی را به دریچه خروجی باد وارد کنید. اگر انگشت شست شما خیس شد، باید به تعمیرکار مراجعه کنید.
رینگ و تایر خود را به طور صحیح انتخاب کنید
رینگ و تایر از جمله مهمترین قطعات خودرو هستند. برای انتخاب رینگ و لاستیک مناسب بهتر است به دفترچه راهنمای خودرو خود مراجعه کنید. عوامل بسیاری مانند کاربری خودرو، تحمل بار و غیره همگی در انتخاب لاستیک و رینگ موثر خواهند بود.
خودرو را بیش از اندازه سنگین نکنید
سنگین کردن بیش از اندازه خودرو باعث گرم شدن و در نتیجه فرسودگی تایر خواهد شد. برای اطلاع از محدودیت بار خودرو میتوانید به دفترچه راهنمای آن مراجعه کنید.
تایرها را به درستی انبار کنید
اگر میخواهید تایرها را در انبار نگه دارید، باید آنها را در محیط تمیز و به صورت عمودی انبار کنید. توجه داشته باشید که برای نگهداری تایرها در انبار باید آنها را به دور از نور مستقیم آفتاب و یا نورهای مصنوعی شدید، حرارت، موتورهای الکتریکی و هیدروکربنها نگه دارید.
همچنین اگر قصد انبار کردن تایرها بر روی رینگ را دارید، بهتر است باد آن را به صورت 15 psi تنظیم کنید تا از ترک برداشتن آن جلوگیری شود.
کد سرعت لاستیک انواع لاستیک خودرو
نوع خودرو |
سرعت مجاز لاستیک |
کد سرعت لاستیک |
خودوری آفرود یا کامیون سبک |
Km/s 120 |
L |
لاستیک زاپاس |
Km/s 130 |
M |
لاستیک زاپاس |
Km/s 140 |
N |
لاستیک زمستانه برای خودروی 4*4 |
Km/s 160 |
Q |
کامیون های سبک با قابلیت جا به جایی بار سنگین |
Km/s 170 |
R |
خودوری سدان یا ون |
Km/s 180 |
S |
خودوری سدان یا ون |
Km/s 190 |
T |
خودوری سدان یا کوپه |
Km/s 200 |
U |
خودورس سدان اسپرت یا کوپه |
Km/s 210 |
H |
خودوری اسپرت |
Km/s 240 |
V |
خودروی اسپرت |
Km/s 240 به بالا |
Z |
خودروی سوپر اسپرت |
Km/s 270 |
W |
خودروی سوپر اسپرت |
Km/s 300 |
Y |
خودروی سوپر اسپرت |
Km/s 300 به بالا |
(Y) |