خواص دوغ آن را به یک نوشیدنی سالم و مفید برای بدن تبدیل نموده است که روزانه مورد استفاده شمار زیادی از افراد قرار می گیرد.
تاریخچه دوغ
تاریخ استفاده از انواع فرآوردههای تخمیری شیر به ۱۳۰۰ سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد و به نظر میرسد که تولید آن از منطقه خاورمیانه آغاز شده و به مرور به سراسر اروپای مرکزی و شرقی گسترش یافته است.
لازم به ذکر است که در دورههای مختلف نگرش خاصی نسبت به انواع فرآوردههای تخمیری شیر وجود داشته و از دیرباز نقش آن در سلامتی انسان در قالب داستانهایی در زمینه افزایش طول عمر بازگو شده است، به همین جهت مصرف آن به طور روز افزونی در اذهان عمومی به عنوان مواد غذایی سلامت بخش جای گرفته است.
دوغ در گذشته یکی از فراوردههای جانبی کره محسوب میشد. برای تهیهٔ آن، ابتدا ماست پرچرب را با آب رقیق میکردند، سپس با استفاده از مشک، چربی آن جدا شده و باقیمانده بهعنوان دوغ مصرف میشد.
امروزه با تغییر در روند تولید کره به لحاظ تکنولوژی، روش تولید دوغ نیز بهعنوان نوشیدنی تخمیری شیری تغییر یافتهاست.
تولید صنعتی دوغ بدون گاز و دوغ گازدار در ایران سابقهای بیش از چهل سال دارد و با توجه به نحوه تولید این فراورده، میتوان آن را به انواع زیر تقسیم کرد: دوغ، دوغ گازدار، دوغ حرارت دیده بدون گاز، دوغ حرارت دیده گازدار و دوغ کفیر.
دوغ به صورتی که در بازار موجود است مشابه دوغ اصل است و فقط از نظر ظاهری به دوغ شباهت دارد. دوغهای موجود در بازار به روش زیر تهیه میشوند:
دوغ، نوعی نوشیدنی است که از ماست تهیه میشود. دوغ شور را با ادویهجات از جمله فلفل مخلوط میکردند. برای تهیه نوع شیرین، گلاب، انبه یا لیمو را با دوغ مخلوط میکردند. در ایران و ترکیه از این نوشیدنی استفاده میشود. هندیها نیز دوغی ویژه خود به نام لاسی تهیه کردند که دو طعم مختلف داشت: شور و شیرین.
دوغ را از مخلوط کردن ماست با آب و نمک و دیگر مواد افزودنی از جمله اسانس نعنا و پونه تهیه میکنند .استفاده از دوغهای شیرین که به لاسی شیرین شباهت داشت در ایالات متحده آمریکا مرسوم شدهاست. مردم آمریکا به این فراورده لبنی، «نوشیدنی ماست» نیز میگویند.
در دامداریهای سنتی در مناطقی از شمال، غرب و عشایر دیگر مناطق پس از تهیه ماست به مقدار زیاد از آنجا که نگهداری و حمل ماست بسیار مشکل است، هر چند روز یک بار ماستها را داخل ظرف بزرگی که در مناطق مختلف فرق میکند میریزند و با تکانهای شدید و اضافه کردن آب نیم گرم چربی ماست که همان کره حیوانی اصل میباشد جدا شده و روی مایع به صورت معلق جمع میشود و در نهایت چربی را جمعآوری میکنند.
مایع باقیمانده همان دوغ است که مزه ترش و نیز ماست باعث خوشمزه بودنش میشود. برای حمل راحت دوغ این مایع را داخل کیسههای بزرگ ۸۰ لیتری میریزند و آب آن را میکشند و ماده جامد باقیمانده که همانند ماست چکیدهاست دوغ میباشد که عرضه آن بسیار راحت است و در مناطق شمالی مخصوصاً غرب مازندران بسیار پرطرفدار است.
از خشک کردن دوغ آبگیری شده در آفتاب کشک به دست میآید و از آب که از کیسه بهدرمیرود نیز سرج میگیرند.
این محصول در شمال ایران معمولاً در کوزههای بزرگ (دوشان) یا تنه درخت که داخل آن را خالی میکنند (تلم، دارکلا)، و در مناطق دیگر در پوست بز (مَشک) تولید میشود. البته اخیراً از وسیله برقی شبیه ماشین لباسشویی سطلی هم استفاده میشود.
از جوشاندن کره به دست آمده و سرد کردن مجدد آن روغن حیوانی به دست میآید که در آذربایجان به ساری یاغ (روغن زرد) معروف و بسیار پرخاصیت است.
روشهای زیر مخلوط ماست و آب است که به غلط دوغ نامیده شد:
- دوغ فراوردهای است که از اختلاط ماست با آب آشامیدنی با یا بدون نمک و افزودن اسانسهای سبزیجات معطر از قبیل کاکوتی، نعناع و پونه تهیه میشود و در این نوع دوغ ممکن است با توجه به شرایط نگهداری و در اثر تخمیر طبیعی ناشی از فعالیت میکروارگانیسمهای زندهٔ موجود در ماست اولیه تولید گاز شود.
- دوغ گازدار فراوردهای است که بعد از فراوری به روش اول به آن گاز کربنیک تزریق میشود.
- دوغ حرارت دیدهٔ بدون گاز فراوردهای است که بعد از فرایند آن به روش اول، برای افزایش قابلیت نگهداری و جلوگیری از تولید گاز تحت تأثیر فرایند حرارتی قرار داده شود.
- دوغ حرارت دیدهٔ گازدار فراوردهای است که بعد از فرایند آن مطابق بند سوم، برای ایجاد گاز در اثر تخمیر طبیعی، باکتریهای ترموفیل مورد استفاده در تولید ماست (استرپتوکوکوس ترموفیلوس و لاکتوباسیلوس دبروکی بولگاریکوس) به آن اضافه شود و در یخچال در مکانی به دور از تابش مستقیم آفتاب نگهداری شود هر چند نگهداری آن در مکانی با دمای معمولی مشکلی ایجاد نمیکند.
خواص دوغ
ارزش غذایی دوغ
بسیاری از کشورهای منطقه خاورمیانه و حوزه مدیترانه نسبت به اصالت دوغ با یکدیگر اختلاف نظر دارند و نسبت به این نوشیدنی اظهار مالکیت میکنند.
افراد زیادی معتقدند که دوغ نوشیدنی اصیل کشور ما ایران است. ارزش غذایی دوغ بسیار قابل توجه است و به همین خاطر معرفی آن بهعنوان یک نوشیدنی ملی اهمیت بالایی دارد.
خواص دوغ تولیدشده توسط شرکتهای مختلف میتواند تا حدی با هم متفاوت باشد، بنابراین قبل از خرید دوغ به این موضوع توجه داشته باشید.
فواید دوغ برای سلامتی بهدلیل وجود مواد مغذی مفیدی مانند کلسیم و سایر یونهای مفید دوظرفیتی است. تنها خوردن یک لیوان دوغ در روز میتواند ۴/۱ نیاز بدن انسان به میزان کلسیم روزانه را تامین کند.
از دیگر دلایل بالابودن ارزش غذایی دوغ، وجود مقدار قابل توجهی پروتئین است و از آن جا که هضم دوغ نسبت به شیر و ماست راحتتر است، استفاده از دوغ پس از صرف وعدههای غذایی توسط متخصصان تغذیه بهصورت مکرر توصیه میشود.
ارزش غذایی هر لیتر دوغ عبارت است از:
- انرژی: ۲۷۰ کیلو کالری
- پروتئین: ۵-۲ گرم
- کربوهیدرات: ۸-۲ گرم
- چربی: ۷-۱ گرم
مهمترین فواید دوغ برای سلامتی
دوغ یکی از فراوردههای تخمیری حاصل از شیر است که از ترکیب ماست و آب بهدست میآید. دوغ نسبت به شیر، لاکتوز پایینتر و اسیدلاکتیک بالاتری دارد و معمولا افراد حساس به قند لاکتوز واکنش خفیفتری نسبت به آن نشان میدهند.
خواص دوغ متعدد است و تقریبا میتوان گفت برای اکثر افراد یک نوشیدنی سالم و مفید بهشمار میآید. مضرات دوغ نسبتا پایین است و تنها تعداد محدودی نسبت به آن حساسیت نشان میدهند.
در سالهای اخیر فواید دوغ برای سلامتی بسیار مورد توجه متخصصان تغذیه و کارشناسان صنایع غذایی قرار گرفته است. خواص دوغ روی سلامتی انسان آن را به جایگزین مناسبی برای نوشابه تبدیل کرده است؛ بنابراین متخصصان تغذیه به والدین توصیه میکنند که این نوشیدنی را در رژیم غذایی فرزندانشان بگنجانند.
معمولا کودکان در بین لبنیات به شیرهای طعمدار و دوغ علاقه زیادی نشان میدهند. در ادامه با برخی از مهمترین فواید دوغ برای سلامتی بیشتر آشنا میشویم.
خواص دوغ برای استخوان
دوغ مانند سایر فراوردههای لبنی سرشار از کلسیم و فسفر است و بههمین خاطر مصرف آن میتواند برای جلوگیری از پوکی استخوان مفید باشد. مصرف یک لیوان دوغ میتواند بخشی از نیاز بدن به کلسیم را تامین کند؛ لذا بهتر است در هفته حداقل چند لیوان دوغ میل کنید. دوغ دارای مقادیر قابل توجهی از ویتامین D است که در کنار کلسیم از فواید دوغ برای سلامتی استخوانها بهشمار میرود.
دوغ و رفع گرمازدگی
داشتن طبع سرد یکی از خواص دوغ است که این ویژگی، دوغ را به گزینهای عالی برای رفع عطش و گرمازدگی تبدیل کرده است. دوغ از مقدار زیادی آب تشکیل شده است که میتواند به کاهش التهاب و تنش بدن در هنگام مواجهه با گرما کمک کند.
نوشیدن یک لیوان دوغ خنک نعنایی مانند آبی روی آتش است و پیشنهاد میکنیم بهجای آبمیوههای صنعتی و نوشابههای مضر در روزهای گرم سال، یک لیوان دوغ سرد کمنمک بنوشید.
اثر دوغ روی سیستم گوارش
وجود اسیدلاکتیک جزو خواص دوغ است و باکتریهای پروبیوتیک موجود در این نوشیدنی لبنی به هضم بهتر غذا کمک میکنند. این باکتریها از رشد میکروبهای مضر در معده و روده جلوگیری میکنند و موجب سلامتی و بهبود عملکرد دستگاه گوارش میشوند.
نوشیدن دوغ میتواند به بهبود علائم سندرم روده تحریکپذیر کمک کند و همچنین برای کنترل مشکلاتی مانند التهاب مخاطی روده، اسهال و عفونتهای معده مفید است.
دوغ و بهبود کیفیت خواب
نوشیدن لبنیات قبل از خواب به تنظیم ریتم شبانه و افزایش کیفیت خواب کمک شایانی میکند. دوغ یکی از فراوردههای تخمیری شیر بوده و به همین خاطر دارای پروتئین اصلی موجود در شیر یعنی کازئین است.
واحدهای پپتیدی پروتئین کازئین دارای مقادیر بالایی از اسیدآمینه تریپتوفان هستند که در بهبود وضعیت خواب اثرگذارند. ملاتونین مهمترین هورمون بدن برای تنظیم ریتم خواب شبانه است و فراوردههای لبنی مانند دوغ داری مقادیر مناسبی از ملاتونین هستند.
دوغ کفیر چیست؟
کارشناسان صنایع غذایی همواره بهدنبال کاهش مضرات دوغ و بهبود ویژگیهای آن هستند. یکی از جدیدترین و مفیدترین محصولات لبنی که در سالهای اخیر وارد باز شده، دوغ کفیر است. در فرایند تولید این نوع دوغ، دانههای کفیر که نوعی قارچ قفقازی هستند، شیر را تخمیر میکنند.
این دانهها دارای باکتریهای مفید و مخمر هستند و مردم قفقاز این دانهها را راز جوانی و سلامتی میدانند. خواص دوغ کفیر بسیار بیشتر از دوغ معمولیست که در ادامه بیشتر به آن میپردازیم.
دوغ کفیر یک نوشیدنی گازدار ترش میباشد که حاصل تخمیر شیر است. از مهمترین فواید دوغ کفیر میتوان وجود باکتری های اسید لاکتیک، پروبیوتیک، پروتئین، کلسیم، ویتامین ها و به ویژه گروه ویتامین های B را نام برد.
از فواید دوغ کفیر میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کفیر را میتوان در دسته خوراکیهای مفید و ضد سرطان طبقه بندی کرد.
- کفیر برای بهبود و شادابی پوست و مو بسیار مفید است.
- متعادل کردن فشار خون یکی دیگر از فواید دوغ کفیر است.
- کفیر جایگزین طبیعی برای تامین برخی ویتامین ها و مواد معدنی در بدن است.
- کفیر میتواند به عنوان ضدآلرژی عمل کند.
علاوه بر باکتری های مفید، کفیر مملو از ریز مغذی های بسیار حیاتی برای تک تک سلول های بدن ما می باشد که در کمتر ماده غذایی وجود دارد. موادی مانند:
- بیوتین
- ویتامین K2
- ویتامین های گروه B
- آنتی باکتریال ها و ضد قارچ های طبیعی مانند لاکتیک اسید
- انواع آمینو اسیدهای کمیاب
و مواد مفید دیگری که تاثیر شگرفی در ایجاد سلامتی و افزایش طول عمر خواهند داشت.
خواص دوغ کفیر برای کبد و کلیه
دانههای کفیر دارای ویتامین K و ویتامینهای گروه B هستند که نقش بسیار مهمی را در سلامت اندامهایی مانند کبد و کلیه ایفا میکنند. دانه کفیر در طب سنتی بهعنوان دارویی برای درمان کبد چرب مطرح میشود و به همین دلیل کمک به بهبود وضعیت بیماریهای کبدی از خواص دوغ کفیر محسوب میشوند.
دوغ کفیر و دیابت
دانههای کفیر دارای پروبیوتیکهای طبیعی هستند که به ترشح انسولین کمک میکنند و در زمان طولانی میتوانند به بهبود علائم و نشانههای بیماری دیابت کمک کنند. همچنین این دانهها دارای خاصیت چربیسوزی هستند که میتواند برای بیماران مبتلا به دیابت نوع دو در کنترل شاخص توده بدنی مفید واقع شود.
خواص دوغ کفیر برای سیستم ایمنی
دانههای کفیر باعث ارتقا سطح ایمنی بدن در مقابل عوامل بیماریزا میشوند. وجود بیوتین و اسیدفولیک در دانههای کفیر، مهمترین علت مفیدبودن این نوشیدنی لبنی و تخمیری برای بهبود وضعیت سیستم ایمنی بدن انسان است.
کفیر دارای یک ماده منحصربهفرد به نام کفیران است که از بدن در مقابل عفونتهای قارچی محافظت میکند؛ بنابراین از فواید دوغ برای سلامتی و افزایش قوای بدنی غافل نشوید.
طمع دهنده های دوغ
دوغ نعنا و پونه
این دو گیاه خوشبو، محبوبترین افزودنیها برای دوغ هستند. حتی تصور یک لیوان دوغ با طعم نعنا و پونه یک حس خنک بههمراه دارد. این دو گیاه در کنار دوغ به ترشح شیره معده و هضم سریعتر کمک میکنند. برخی افراد با خوردن دوغ دچار دلپیچه میشوند؛ اما افزودن مقداری نعنا و پونه کوهی از این اتفاق جلوگیری میکند.
دوغ با کاکوتی
کاکوتی گیاهی با طعمی بینظیر و خواص شگفتآور است که پیشنهاد میشود حتما یک بار آن را همراه دوغ امتحان کنید. این گیاه دارویی برای معده بسیار مفید است و باعث کاهش واکنشهای التهابی میشود.
دوغ با گل محمدی
گلبرگهای گل محمدی به شرقیترین شکل ممکن زیبا هستند! این گیاه خوشبو به دوغ طعم بینظیری میدهد و برای تقویت اعصاب بسیار موثر است. این گیاه، نشاطآور و آرامبخش است و برای جلوگیری از بوی بد در دهان توصیه میشود.
عوارض مصرف دوغ و موارد منع نوشیدن آن
دوغ و کم خونی
مصرف لبنیات باعث اختلال در جذب آهن مواد غذایی می شود. بنابراین افراد مبتلا به کم خونی ناشی از فقر آهن نباید به همراه منابع غذایی حاوی آهن از لبنیات استفاده کنند به طور مثال کباب را با دوغ نخورند.
نوشیدنی هایی مانند دوغ و نوشابه ارزش غذایی کباب را کم می کند و جذب آهن گوشت را به حداقل می رساند. زیرا خوردن همزمان دوغ با گوشت موجب تولید مواد هضم نشده ای در بدن می شود که عوارض زیاد آن برای مفاصل است. البته بدین منظور نیست که فرد با یک بار مصرف همزمان این مواد غذایی دچار عارضه می شود بلکه مصرف مداوم آنها به طور همزمان برای بدن عوارض دارد.
دوغ و سنگ کلیه
دوغ سرشار از کلسیم، پروتئین و نمک است که از عوامل تشدید کننده و ایجاد سنگ کلیه می باشند. رژیم های غذایی پرنمک، باعث بالا رفتن فشارخون و آسیب کلیه ها می شود. با وجودی که نباید لبنیات را از رژیم غذایی حذف کرد اما بهتر است نوع کم چرب و کم نمک فرآورده های لبنیاتی را استفاده کرد.
دوغ و یبوست
میزان کلیسیم محصولات لبنی مانند دوغ ، شیر و پنیر بسیار زیاد است که موجب اختلال در عملکرد عضلات کولون (روده ی بزرگ) می شود. البته عدم وجود فیبر در فرآورده های لبنی یکی دیگر از دلایل یبوست زا بودن آنها است. علاوه بر آن فرآورده های لبنی منبع پروتئین هایی به نام کازئین ها می باشند که موجب کند شدن حرکت روده ها می گردد.
دوغ و استخوان درد
دوغ یک نوشیدنی پر خاصیت است که موجب افزایش میزان جذب کلسیم و استحکام استخوان ها می شود. اما افرادی که از ضعف مفرط استخوان رنج می برند و یا برخی از افرادی که مبتلا به پر کاری غده پاراتیروئید هستند نباید دوغ مصرف کنند.
مضرات دوغ برای خانمها
در پاسخ به سوال کاربران در رابطه با مصرف دوغ در خانم ها باید بگوییم که دوغ یکی از موانع جذب کلیسیم در بدن نمک می باشد. به همین دلیل دوغ های صنعتی که سرشار از نمک هستند باعث ایجاد اختلال در جذب کلیسیم می شوند.
در سنین بالای 50 سال ریسک شکستگی های شایع از پوکی استخوان در مهره های کمر، استخوان ساعد و استخوان بالای پا بیشتر می شود که در خانم ها 40درصد و در آقایان 12درصد است بنابراین خانمها باید بیشتر به دنبال جذب کلیسیم باشند و از دوغ های خانگی کم نمک استفاده نمایند.
در مصرف دوغ چه نکاتی را رعایت کنیم:
- مصرف دوغ بلافاصله یا همراه غذا یا دارو یکی از مهمترین مضرات آن است که موجب رقیق شدن شیره معده و اختلال در فرآیند هضم و جذب مواد غذایی می شود. به نظر متخصصان تغذیه ، دوغ نیز مانند مایعات دیگر بهتر است با یک ساعت فاصله پس از خوردن غذا و یا دارو نوشیده شود.
- مصرف بیش از اندازه دوغ برای افرادی که از ناراحتی های معده ، ورم معده ، زخم اثنی عشر و مشکلات گوارشی رنج می برند ، توصیه نمی شود.
- زیاده روی در مصرف دوغ ممکن است موجب از بین رفتن تعادل بدن نسبت به حالت عادی شود و همچنین به دلیل طبع سرد دوغ ، مصرف بیش از اندازه آن برای افراد با طبع سرد توصیه نمی شود.
- گاز طبیعی موجود در دوغ به دلیل تخمیر باکتری های موجود در آن ایجاد می شود و برای سلامت بدن ضرری ندارد. اما در تهیه دوغ صنعتی ، گازی که به دوغ اضافه می شود مشکلات گوارشی ایجاد می کند. علاوه بر این دوغ های گازدار موجب افزایش اشتها می شود که در نهایت پرخوری و اضافه وزن را به وجود می آورد.
- افزایش فشار خون از مضرات دیگر مصرف دوغ است. به همین دلیل بهتر است دوغ خانگی و کم نمک را جایگزین دوغ های صنعتی حاوی نمک زیاد کنید. همچنین بهتر است یک ساعت پس از خوردن غذا ، دوغ و مایعات دیگر نوشیده شود چرا که علاوه بر ایجاد تشنگی زمینه افزایش فشار خون و پوکی استخوان را فراهم می کند.
- تا حد امکان باید از دوغ های بدون گاز به جای دوغ های گازدار صنعتی مصرف شود زیرا گاز اضافه شده به دوغ موجب اشغال فضای معده می شود و در روند هضم مواد غذایی تداخل ایجاد می کند ، بنابراین سوء هاضمه و احساس سیری کاذب در زمان خوردن غذا ایجاد می کند.
- مقاومت دوغ در برابر گرما بسیار بالا است بنابراین نیازی به مواد نگهدارنده مصنوعی ندارد و برای افرادی که دستگها گوارش آنها نمی تواند لاکتوز را تحمل کند مصرف دوغ بسیار مناسب است.
به طور کلی این گروه از افراد نباید لبنیاتی مانند ماست و دوغ مصرف کنند :
- خانمها پس از سزارین باید مصرف ماست و دوغ را به حداقل برسانند
- افراد مبتلا به سنگ کلیه، مثانه و کیسه صفرا
- افرادی که که میکروب معده دارند
- افراد مبتلا به درد مفاصل و یبوست
- کودکانی که مشکل شب ادراری دارند
- افرادی که باد روده و نفخ معده دارند
- افراد مبتلا به لک سفید ” برص ” بر روی پوست
- خانمهایی که ترشح و عفونت دارند
- خانمهایی که در قاعدگی و شکم درد ، قاعدگی دیر هنگام و کیست تخمدان دارند
- افراد مبتلا به صرع
- کسانی که دچار افسردگی و ناراحتی اعصاب هستند
- افراد پر خواب
- کسانی که حافظه شان کاهش یافته است
- افرادی که لرزش بدن “سر، دست، پا، گردن” دارند
- افرادی که هنگام خواب آب دهانشان روی بالش می ریزد
- افرادی که با باد کولر دچار تشدید درد مفاصل می شوند
- افرادی که نفس تنگی، آسم و سینوزیت دارند
- افرادی که تعریق زیاد دارند
- افراد مبتلا به بیماری های گوارشی مانند بازگشت اسید معده به مری
تفاوت دوغ گازدار و دوغ بدون گاز چیست؟
برای پاسخ به این پرسش که تفاوت دوغ گازدار و دوغ بدون گاز در چیست بهتر است بدانیم دوغهای بدون گاز، همان شیر تخمیرشدهای هستند که با نمک و اسانسهای مختلف طعمدار میشوند؛ اما دوغهای گازدار، در اثر عوامل طبیعی یا داخلی و خارجی گازدار میشوند.
گازهای داخلی، طبیعی یا تخمیری موجود در بعضی دوغها مانند دوغهای دستساز خانگی یا محلی در اثر تخمیر و فعالیت میکروبهای طبیعی موجود در ماست یا دوغ ایجاد میشوند. شاید توجه کرده باشید که دوغ و ماستهایی که برای مدت بیشتری قابل نگهداری هستند، گازدار هستند و این موضوع به علت تخمیر و فعالیت بیشتر باکتریهای موجود در این محصولات است.
برای گازدار کردن دوغهای صنعتی از گاز دیاکسیدکربن استفاده میکنند. از این گاز، برای گازدار کردن نوشابهها هم استفاده میشود اما غلظت گاز مورد استفاده در دوغها، به مراتب کمتر از گاز مورد استفاده برای نوشابههاست.
شاید بتوان گفت جلب نظر و پوشش ذائقههای گوناگون مشتریان از مهمترین دلایل ایجاد انواع مختلف دوغ هاست. پروتئینهای موجود در دوغ حاوی اسیدهای آمینه مفید و حیاتی بدن است که در تأمین پروتئین نیازی بدن بسیار مؤثر و مفید هستند و همچنین از پروتئینهای شیر در دستگاه گوارش بهتر هضم خواهند شد.
این محصول برای افرادی که مشکلات معده ای دارند به دلیل داشتن لاکتوز کمتر نسبت به لاکتوز موجود در شیر، نفخ کمتری ایجاد میکند که میتوان آن را یکی دیگر از فواید دوغ دانست.
دوغ گرمادیده چیست؟
دوغهای گرمادیده یا فرادما، محصولاتی هستند که تولیدکنندگان برای کاهش یا از بین بردن بار آلودگی میکروبی، آنها را حرارت میدهند.
این فرآیند مشکلی از نظر سلامت برای دوغها ایجاد نمیکند اما طعم آنها را تحت تأثیر قرار میدهد که موجب میشود برخی از مصرفکنندگان این محصولات، طعمی مانند ماست غلیظ یا کشک را از آنها حس میکنند. به دلیل این تغییر ایجاد شده در طعم این دوغ با ذائقه همه افراد سازگار نیست و تولید این محصول هم مانند دوغ گازدار، محدود و تنها برای تأمین ذائقههای خاص است.
نحوه نگهداری دوغ گازدار در خانه چگونه است؟
دوغ را بهتر است در یخچال و دور از نور مستقیم آفتاب نگهداری کرد. دوغهایی که به مدت زیاد خارج از یخچال نگهداری میشوند، به دلیل فعالیت و تخمیر بیش از اندازه باکتریها طعم ترش زنندهای پیدا خواهند کرد.
ترشی بیش از حد و حتی در مواردی تلخ شدن طعم دوغ، میتواند نشانه کم شدن کیفیت آن باشد. بهطور کلی، بدطعمی دوغ جزو اولین و مهمترین نشانههای شرایط بد نگهداری است؛ به همین دلیل هنگام خرید انواع دوغ باید به این نکته توجه داشته باشید که حتماً محصولاتی که در یخچال و دور از نور مستقیم آفتاب هستند را تهیه و مصرف نمایید.
بد نیست به این نکته هم توجه داشته باشید که تماس مستقیم دوغ با نور آفتاب (به خصوص در جادهها یا جلوی مغازهها)، باعث ایجاد ترکیبات سرطانزا و سمی به دلیل اکسید شدن چربی موجود در آن میشود که در نتیجه تمام این موارد، طعم ناخوشایند این محصول را به دنبال دارد.